Verkleinen van een antieke betaaltafel
Onlangs werd ik door José benaderd of ik ook een antieke betaaltafel kon verkleinen. Het aanpassen van een antiek meubel is gewaagd en doorgaans not done.
Zelfs het gebruik van nieuwe of andere materialen dan er gebruikt zijn bij het originele meubel is ongewenst.
De betaaltafel bleek al eerder te zijn aangepast. De tafel is hoger geweest en de voetensteunen zullen ook zeker op een andere plek hebben gezeten. José wou er graag zo’n 20 cm vanaf hebben zodat de tafel beter als salontafel in de kamer past. De voetensteunen moesten ook verwijderd worden. Deze blijken achteraf ook niet te redden.
Bij het goed bekijken van de tafel zag ik dat er gebruik gemaakt is van een schuivende zwaluwstaartverbinding om het tafelblad vlak te houden. Ik wist wat het was maar had er zelf nog nooit een gemaakt. Dit was voor mij dan gelijk de uitdaging van de verbouwing van dit meubel. Het is altijd leuk om nieuwe ervaringen op te doen bij een opdracht. Dit maakt het restaureren van oude meubelen ook zo leuk!
Verder had in het verleden ook de houtworm al stevig huisgehouden. Bij José thuis had ik ook op de onderkant als wel het één en ander gezien.
Aan het werk
behandelen houtworm
Het is overigens altijd moeilijk om te bepalen of houtworm nog actief is.
In de werkplaats was niet duidelijk of de witte uitscheiding alleen houtstof van de houtworm was of ook een combinatie met schimmel. Na een stevige schoonmaakactie na overleg met de klant toch maar besloten om het zekere voor het onzekere te nemen en over te gaan tot behandeling van de gaten.
Ik ben vervolgens alle gaten te lijf gegaan met een injectienaald met chemicaliën. Dit is niet de snelste manier maar naar verluid wel het meest succesvol.
Verkleinen van de tafel
Omdat de lade na het inkorten weer netjes in het midden van de tafel moest komen heb ik de twee lange regels los moeten zagen. De pennen zaten namelijk nog stevig vast. De gaten zijn vervolgens weer uitgehakt. Na het inkorten zijn de regels voorzien van nieuwe pennen. Het onderstel is vervolgens weer in elkaar gelijmd.
Maken van de schuivende zwaluwstaart
Zoals gezegd was het maken van de schuivende zwaluwstaartverbinding de uitdaging van de project. Om het aftekenen te vereenvoudigen heb ik dit gedaan voordat het tafelblad is ingekort. Vervolgens het smalle deel van de groef met een rechte frees uitgefreesd. Daarna de schuine kant met een zwaluwstaartfrees met de juiste hoek gefreesd.
Na wat kleine aanpassingen schoof de regel met de zwaluwstaart weer soepel op zijn plek. De steunbalk diende om het tafelblad vlak te houden tijdens het inschuiven van de regel.
Omdat de door houtwormgaten aangetaste regel tijdens het uitschuiven flink beschadigd was moest hiervoor de kop hersteld worden met een nieuw stukje mahonie.
Na het inwrijven met antiekwas is het weer een mooi geheel.
Het eindresultaat mag er weer zijn. Het blijkt maar weer dat het de moeite waard is om oude meubelen een tweede of derde kans te geven.